2017 was voor Hobbyscoop opnieuw een veelbewogen jaar. Met het volledige team kunnen we terugkijken op een jaar vol prachtige en innovatieve ontwikkelingen voor de radiozendamateur die ons des te meer motiveren om in 2018 naar hartelust verder te innoveren voor en door de Nederlandse radiozendamateurs. Zoals we dit ieder jaar doen is ook nu weer een overzicht gemaakt van de belangrijkste gebeurtenissen die we in één overzicht zetten.

Wat doet Hobbyscoop eigenlijk?

Om te beginnen kwamen we tot de ontstellende conclusie dat Stichting Scoop Hobbyfonds, zoals Hobbyscoop formeel eigenlijk heet, ondertussen veertien (!) repeatersystemen in bedrijf heeft waarmee het landschap voor de radiozendamateurs zeer divers is. “Is het nu nodig om namens één stichting zoveel in de lucht te hebben staan”, zult u zich misschien afvragen? Nodig is niet helemaal de benadering die de stichting hanteert. Hobbyscoop heeft ruimte verworven op verschillende bijzondere (hoge) opstelplaatsen en gebruikt deze om technische voorzieningen te faciliteren die breed worden gebruikt binnen de radio amateurdienst. Buiten het bestuur zijn in totaal zo’n 20 personen betrokken bij de verschillende activiteiten. Door kennis en ervaring te bundelen is het in de afgelopen jaren mogelijk geworden om hele bijzondere dingen te doen met een hoog innovatiegehalte…

Ingebruikname bordes 24e in IJsselstein

Eén van de primaire opstelpunten van Hobbyscoop is de Gerbrandytoren in IJsselstein die als een soort rode draad fungeert in dit kerstverhaaltje. Eind 2015 werd, zoals de meesten wel weten, alles in IJsselstein in de reportagecabine op 220m uitgeschakeld om stapsgewijs weer te worden herbouwd op andere plaatsen waar de veiligheid gewaarborgd kon worden. Een grote klus hierbij was volledige nieuwbouw op het kleine tussenbordes op de 24e verdieping van de Gerbrandytoren. Dit bordes is relatief klein en daardoor commercieel weinig interessant. Hobbyscoop kreeg dit bordes nagenoeg geheel toegewezen voor plaatsing van link antennes. Het bordes wordt slechts gedeeld met slechtvalken die deze positie een deel van het jaar gebruiken.

Op het bordes zijn verschillende Hamnet links geplaatst op drie masten in verschillende richtingen en later in het jaar is hier het nodige ATV materieel aan toegevoegd. Het meeste werk was het creeeren van de infrastructurele zaken zoals bekabeling tussen de 20e en 24e verdieping (klimmen in de kabelschacht), het assembleren van een buitenkast en heel wat pijp en leidingwerk waardoor de kabels veilig en professioneel gemonteerd kunnen worden. Nu 2017 nagenoeg voorbij is kunnen we stellen dat we heel wat bereikt hebben op die positie waardoor Nederland weer op verschillende communicatieve manieren aan elkaar verbonden is. Om maar een voorbeeld te noemen, PI2NOS in Goes communiceert vanuit Hilversum via IJsselstein naar Gouda, voorts naar Delft en Zierikzee om vervolgens in Goes te kunnen worden uitgezonden. Van verbindingen via Internet is allerminst (en steeds minder) sprake hierdoor!

DMR in Nijmegen – Welkom PI1NYM

Als we zelf terugkijken is het soms verwonderlijk hoe snel tijd gaat. Eén van de nieuwste DMR repeaters in ons land staat in Nijmegen en is daar vanaf 4 april j.l. inmiddels alweer zo’n 9 maanden actief. De repeater is de welbekende PD685 van Hytera en is, net als de PI2NOS RX gepositioneerd op het Erasmus gebouw van de Radboud Universiteit in Nijmegen. PI1NYM is, net als onze DMR repeater in Amsterdam, QRV op 438.050MHz en vervult daarmee een uitstekende regionale functie op het Brandmeister netwerk.

Hobbyscoop Hamnet chatbox

Een wereldwijd communicatie netwerk, waarvan het netwerkverkeer ook nog eens over een zelf ingericht 44.x.x.x internet segment (Hamnet) werkt; Dan is het eigenlijk vreemd dat we niet ook zelf onze “Appjes” transporteren en verwerken. Daarom is er nu door Stichting Scoop Hobbyfonds een Mattermost server ingericht op Hamnet, die voor diegenen die geen direkte Hamnet toegang hebben, ook via internet bereikt kan worden.

Dankzij Mattermost (spreek uit op z’n Engels als “Metter Most”) hebben radiozendamateurs een eigen plek, bereikbaar vanaf de smartphone en PC, die we zelf kunnen inrichten en gebruiken, bijvoorbeeld voor het afspreken van een tijd en frequentie, het aankondigen van een rondje of het organiseren van een contest. Een persoonlijk berichtje sturen naar een andere zendamateur? Dat kan nu dus, en we hebben ondertussen geleerd dat de Hamnet chat er is “to stay”, want er wordt gretig gebruik van gemaakt!

Meedoen? Hoe dat moet lees je hier!

Alticom in het zonnetje gezet

De faciliterende activiteiten van Stichting Scoop Hobbyfonds zijn voor een belangrijk deel mogelijk dankzij personen en bedrijven die het educatieve doel van de radio amateurdienst ondersteunen. Hobbyscoop, zoals de stichting doorgaans genoemd wordt, onderhoudt al een geruime tijd een uitstekende relatie met één van haar belangrijkste sponsors, Alticom B.V. Op vrijdag 19 mei troffen Peter Meijboom (PA3PM) en Mischa van Santen (PA1OKZ) van het Hobbyscoop bestuur met Dhr. Ed Boerema, C.E.O. van Alticom. Het was een uitgesproken moment om wat meer achtergronden te onthullen over de stichting en om blijk te geven van de uitstekende relatie die we met Alticom onderhouden werd een uit messing vervaardigd model van de Gerbrandytoren overhandigd aan Dhr. Boerema die daar zeer verguld mee was. Het model heeft een mooie en zichtbare positie gekregen op het hoofdkantoor van Alticom. Ook in 2018 zetten wij de samenwerking onverminderd voort met Alticom, die sinds september 2017 onderdeel is gewoorden van het spaanse Cellnex Telecom.

PI2NOS in Maastricht

Lang verwacht, en toch gekomen :-). De bovenregionale PI2NOS biedt vanaf 14 juni een nagenoeg landelijke dekking! Vanaf die dag nam Stichting Scoop Hobbyfonds de vijfde permanente (en één portabele) zender in gebruik in Maastricht en verwelkomt daarmee radiozendamateurs in het zuidoosten van Nederland . Met de ingebruikname van deze zender bestrijkt PI2NOS een gebied van meer dan 58.000 vierkante kilometer, een niet verder geevenaard dekkingsgebied. Eerder werd PI2NOS al de eerste intercontinentale repeater met bedekking op het eiland Curacao.  Naast de zender is ook een ontvanger gehuisvest op deze lokatie en alsof het niets is werd ook een tweede ontvanger geactiveerd in Sittard op een hoogte van 120 meter om een goede bereikbaarheid te garanderen.

Hobbyscoop goes System Fusion

In 2016 deed Hobbyscoop al eerste experimenten met System Fusion repeaters. De stichting heeft een drietal DR-1X repeaters van Yaesu aangeschaft om een deel van Nederland te voorzien van goede Fusion (C4FM) bedekking. Toen in april het nieuwe vergunningenbeleid door het Agentschap Telecom bekrachtigd werd was dat een uitstekende gelegenheid om de repeaters in gebruik te gaan nemen. De eerste stap bestond uit het in de lucht brengen van PI1NOS vanuit de Alticom toren in Hilversum met een antennehoogte van een lieflijke 150 meter! PI1NOS is op 24 juni in gebruik in combinatie met de Yaesu Wires-X networking solution. De repeater is daarmee verbonden met het wereldwijde Yaesu communicatienetwerk zodat iedere Fusion gebruiker toegang heeft tot andere systemen en gebruikers.

Ook in Amsterdam heeft Hobbyscoop System Fusion geactiveerd! De Repeater is daar geactiveerd als PI1AMS en deelt de lokatie met de DMR repeater. De host is Peter, PA3PM; hij heeft in de afgelopen periode eveneens alles in orde gebracht en geactiveerd waarmee het grootste gedeelte van Noord Holland ook in “Fusion” kan praten.

Alsof dat nog niet genoeg is mochten we de derde Fusion repeater ook activen onder de wijd en zijd bekende callsign PI1UTR, natuurlijk vanuit de Gerbrandytoren in IJsselstein. Op een hoogte van 220m straalt de antenne hierdoor zowel D-star, DMR als System Fusion uit zodat de liefhebber van digitale communicatie zijn hart kan ophalen en volop kan communiceren en experimenten. Dat betekent dat er toch zomaar even drie volledige repeaters zijn bijgekomen die flink gebruikt worden.

Naast het goede nieuws is er helaas ook een minder bericht rondom onze repeaters: begin december raakte de DR-1X repeater PI1NOS defect. Nu waren er al veel klachten over de kwaliteit van de Yaesu repeaters, die in de basis zijn opgebouwd rond twee FTM400 transceivers in een 19 Inch behuizing. Hobbyscoop was van deze problemen op de hoogte en heeft de officiele Yaesu modificaties doorgevoerd door de behuizing van de zender te wisselen voor een aangepast exemplaar die deze problemen niet langer zou kennen. De praktijk wijst helaas anders uit want momenteel staat de repeater op de Hobbyscoop werkbank te wachten op componenten die nodig zijn om de eindversterker te kunnen repareren. Wel is inmiddels voorzien in een zelf uitgedachte modificatie in de vorm van een koperen heatspreader die de eindfet veel koeler moet houden. Hopelijk komt PI1NOS weer snel in gebruik.

NOS en UTR ontvangers den Haag verhuizen naar Rotterdam

De ontvangers voor PI3UTR en PI2NOS die in den Haag waren al enige tijd opgesteld in de Alticom toren aan de Beatrixlaan aldaar. Alhoewel het geen slechte locatie is hadden we al langere tijd te kampen met meerdere problemen die vooral te wijten waren aan intermodulatie door andere gebruikers waardoor de performance achterbleef.

Een prachtig alternatief werd gevonden op een bijzondere plek in Rotterdam. Het schitterende complex “De Rotterdam” nabij de Erasmusbrug bleek een mogelijke opstelpositie voor onze ontvangers. Met dit opstelpunt in Rotterdam heeft Hobbyscoop opnieuw een unieke opstelposite in gebruik mogen nemen op maar liefst 150m hoogte. Zowel PI3UTR als PI2NOS, maar ook het meetnetwerk Baretta hebben hiermee in dit dichtbevolkte gebied een prima opstappunt verkregen.

Hobbyscoop repeaters Amsterdam weer op volle sterkte

Nadat op 31 mei 2017 de vergunning is ontvangen, voor drie frequenties voor de digitale Hobbyscoop repeaters PI1AMS in Amsterdam, is hard gewerkt om deze allemaal weer als vanouds in de lucht te krijgen. De DMR repeater was natuurlijk in november 2016 alweer in de lucht en op 24 juni 2017 is ook de System Fusion PI1AMS samen met PI1NOS aangezet op een tijdelijke antenne. Als laatste is gewerkt aan de D-star repeater en die is sinds vandaag weer in de lucht en gekoppeld aan de gateway. Ook zijn hier ontvangers voor PI2NOS en Baretta actief zodat er een omvangrijk systeem in gebruik is bij onze Hobbyscoop medewerker Peter (PA3PM).

In een eerdere periode moest alle techniek worden uitgeschakeld vanwege problemen met de vergunningen, immers, er was tot begin april slechts één digitale repeater toegestaan binnen een bepaald dekkingsgebied. De gewijzigde vergunningenstruktuur maakte gelukkig weer alles mogelijk en dus is onze hoofdstad nu Dik Digitaal QRV!

PI6NOS fonkelnieuw op 23cm

PI6NOS is al meer dan 25 jaar de 23cm repeater van Hilversum. Vanuit de Alticom toren was dit één van de eerste 23cm repeaters van Nederland, werkend vanaf een respectabele 150m hoogte. De repeater vertoonde de afgelopen jaren in toenemende mate technische problemen, dit was reden om een vernieuwingstraject te starten en zo gebeurde het dat de trouwe ICOM IC-RP1210 op vrijdagavond 8 september met pensioen is gegaan…

Het vernieuwingstraject heeft in twee fases plaatsgevonden. Vorig jaar werd op 10 juli al groot onderhoud gepleegd aan het Hobbyscoop antennepark in Hilversum. Alle rondstralers in de topmast zijn toen vervangen voor nieuwe en betere exemplaren en dus werden ook twee nieuwe Procom SHF rondstralers geplaatst die goed zijn voor vele jaren repeaterplezier. De tweede fase had iets meer voeten in aarde: het samenstellen van een nieuwe repeater, immers, kant en klaar zijn deze niet verkrijgbaar. Het stond vast dat veel eisen gesteld moesten worden aan de performance want juist op 23cm zijn de technische parameters van uitgesproken belang voor een goede repeaterperformance. Dit is echter uitstekend gelukt waardoor PI6NOS flink in performance heeft mogen winnen, en dat is te merken aan de activiteit!

Naast de opstelling in Hilversum zijn ook steunontvangers toegevoegd in Amsterdam, Amstelveen en Amersfoort; een repeater van formaat dus!

Veilig werken op hoogte…

Het bouwen, plaatsen en beheren van technische faciliteiten voor radiozendamateurs is weliswaar een erg leuke, maar tegelijk ook tijdrovende aangelegenheid. Veel van deze tijd wordt besteed aan de bouw van en het onderhoud aan onze antenne installaties. Omwille van de veiligheid van haar medewerkers stelt het bestuur van Stichting Scoop Hobbyfonds de eis dat deze te allen tijde van de juiste outillage voorzien zijn en dat zij tevens over de juiste certificaten beschikken om op verantwoorde wijze op onze bijzondere opstelplaatsen te kunnen werken. Behalve de stichting zelf stellen ook onze hosts, de eigenaren van de opstelplaatsen, zulke eisen. In de afgelopen jaren heeft Hobbyscoop haar opstelplaatsen aanzienlijk uitgebreid tot inmiddels meer dan 20! Neem bijvoorbeeld de Gerbrandytoren, waar Hobbyscoop antennes heeft staan op hoogtes van 96, 220, 300 en 350 meter.

In september gingen vier ‘Hobbyscoop mannen’ op (herhalings)training ‘Industrieel klimmen – veilig werken op hoogte’, sommigen voor het eerst en anderen voor een hercertificering want deze kent een geldigheidsduur van slechts twee jaar. Inmiddels heeft Hobbyscoop in haar team zeven gecertificeerde klimmers. Naast deze veiligheidstraining werken op hoogte voor de antennebouwers is iedereen die in torens en masten werkzaam is (ook binnen) in het bezit van een VCA (Veiligheid, Gezondheid, Millieu – Checklist Aannemers) certificering.

De terugkeer van PI6ATV

Dit jaar is héél héél veel werk verzet aan PI6ATV! Op de (ook in 2017 vernieuwde) eigen PI6ATV website wordt hier uitgebreid verslag van gedaan.

PI6ATV is zo mogelijk het meest gecompliceerde systeem binnen Hobbyscoop. Dankzij een grote multimediale combinatie van analoge en digitale audio en videotechniek met maar liefst 23 toegangsmogelijkheden (in wording) is er ontzettend veel werk om hier weer een volledige vorm aan te geven. Op dit moment staat PI6ATV weer analoog in de lucht op de oude vertrouwde frequentie 10.475GHz en wordt in grote delen van het land uitstekend ontvangen. De digitale zender hangt ook alweer op zijn plek, maar ingebruikname zal moeten wachten tot het weer beter weer wordt.

Op één na hebben alle ATV antennes hun plekje gevonden op de cabine op 220m. Alleen de 24GHz RX antenne heeft nog verder werk nodig voordat deze geplaatst kan worden, maar dat heeft momenteel niet de prioriteit. In totaal zijn er acht ATV antennes geplaatst. Verder kunnen eindelijk melden, letterlijk en figuurlijk, dat we “het licht” hebben gezien. Maanden geleden hebben we al een fiber optics (glasvezel) kabel door de buismast en de schacht van de Gerbrandytoren aangelegd om straks de middenfrequent signalen van de PI6ATV zenders en ontvangers te kunnen transporteren via licht. Daarover kan je hier het nodige lezen.

Hobbyscoop bouwt mee aan de alternatieve kerstboom

Het sluitstuk van het “Hobbyscoop jaar” was wel de onverwachte inzet van ons team bij “De Grootste Kerstboom”. Toen we op vrijdag 8 december tijdens werkzaamheden in de Gerbrandytoren vernamen dat de grootste Kerstboom van de wereld door bliksem verwoest bleek konden we dat bijna niet geloven. Zelf had Hobbyscoop met al haar systemen op de Gerbrandytoren geen schade van de inslag. Zo gebeurde het dat op zaterdagochtend een “team Hobbyscoop” van zeven man bij de Gerbrandytoren klaarstond om het nodige werk te doen. Wat was het plan? Andere lampen ophangen was onmogelijk, want afgezien dat die gewoon niet beschikbaar zijn is er tegelijk ook redelijk weer nodig om te kunnen hijsen. Enerzijds was het weer dramatisch, maar om langs de buitenzijde van de toren naar beneden te kunnen ‘abseilen’ is op z’n minst een veilige weersituatie nodig. Bovendien kwam er van tijd tot tijd nogal wat ijs naar beneden vallen. Het alternatief is helemaal niet gek; De Gerbrandytoren is dan weliswaar geen kerstboom, maar met behulp van omstreeks twintig Claypaky Mythos Spotbeams kan de gehele Gerbrandytoren toch prachtig uitgelicht worden, en zo geschiedde…

PI2NOS

Naast enorm veel mooie dingen en prachtige ontwikkelingen gaat er soms ook wel eens iets niet goed. Zo gebeurde het dat op 22 oktober de landelijke repeater PI2NOS op zwart ging. Hobbyscoop werd herhaaldelijk geconfronteerd met wangedrag door verschillende personen via dit mooie systeem; zowel radiozendamateurs maar ook overtreders. In oktober werd op verschillende vlakken een grens overschreden waardoor het stichtingsbestuur zich genoodzaakt voelde om de repeater uit te schakelen. PI2NOS is toen een week QRT geweest.

Hobbyscoop heeft PI2NOS gebouwd als medium om de technische radiohobby te versterken. In de afgelopen jaren hebben we enorme positieve ontwikkelingen gezien dankzij PI2NOS. De keerzijde is dat enkele personen, waaronder zendamateurs, de hobby helaas een slechte naam bezorgen. Duidelijk is dat veel verstoringen specifiek plaatsvinden op momenten dat luisteraars verveeld raken of zich ergeren aan gebruikers. De repeater is inmiddels alweer een tijd terug. Rust is er ook weer, enkele uitzonderingen daargelaten. Langzamerhand zie je dat sommige radiozendamateurs weer terugkeren in hun oude patroon.Stichting Scoop Hobbyfonds spreekt voor 2018 daarom de wens en hoop uit dat radiozendamateurs zich realiseren dat hun eigen rol van grote invloed is op het reilen en zeilen rond het systeem, enige zelfreflectie is daarbij zeer gewenst.

Hobbyscoop in 2018

Recent, tijdens de bouw van de alternatieve kerstboom, zei één van de prominente Hobbyscoop medewerkers: “wat hebben we toch een geweldige groep bij elkaar”. Dat was een memorabel moment want wel bekeken zijn er een heel aantal radiozendamateurs die geheel belangeloos, met veel plezier, werken aan de techniek die altijd in bedrijf is. Daar is een sterke teamgeest voor nodig en die is er. De stichting wil met name diegenen die zich telkens weer inzetten voor de radio amateurdienst heel hartelijk danken.

Onze plannen voor 2018 zijn vooral afhankelijk van de financiele mogelijkheden. De “regeldruk” is onverminderd groot waardoor aanzienlijke kosten gemaakt moeten worden om de systemen draaiende te houden. Verzekeringen, energie, onderhoud, vergunningen en certificaties zijn vaste kosten waarmee we jaarlijks geconfronteerd worden. Wij kijken met veel belangstelling naar het nieuwe jaar. Het zal een jaar zijn waarin we verschillende puntjes op de i willen zetten en vooral werken aan de verdere ontwikkeling van PI6ATV, want daaraan valt nog heel wat te sleutelen.

Namens het bestuur van Stichting Scoop Hobbyfonds, al haar medewerkers en trouwe donaties wensen we alle radiozendamateurs en andere belangstellenden een prachtige kerst en radiorijk 2018!

Facebook: https://www.facebook.com/groups/hobbyscoop/