2015 is voor de Stichting Scoop Hobbyfonds, wat eigenlijk de formele naam is van Hobbyscoop, een veelbewogen jaar geweest. Het afgelopen jaar heeft de stichting een dynamiek beleefd die zich uitstrekt van een paar dieptepunten maar vooral veel mooie nieuwe ontwikkelingen. Zoals misschien bekend is het één van de primaire doelen van Hobbyscoop om technologie te faciliteren voor de radio amateurdienst en binnen deze mogelijkheden participatie door zendamateurs mogelijk te maken. Dat zijn een hoop moeilijke woorden voor het bouwen van repeaters (etc.) en dit samen met een groep zendamateurs in het land mogelijk maken!

Januari
Een prachtig begin van het nieuwe jaar! Nadat het primaire systeem van PI2NOS in Augustus 2014 helemaal vernieuwd is kan uitgebouwd gaan worden. Een leuke stap wordt hierin genomen na het spontane contact dat ontstaan is met Martijn, PD2NLX. Hij heeft aangeboden om een remote ontvanger voor PI2NOS te activeren op een 55m hoge silo in Zierikzee. Kort daarvoor ontstond al een zelfde soort contact met Peter, PA3PM die onze ontvanger en D-star repeater in Amsterdam faciliteert. Het ging hard in Januari, want ook in Apeldoorn mochten wij een ontvanger voor PI2NOS activeren die naast de bekende DMR repeater PI1APD kwam te hangen.

Ondertussen heeft ook onze IT goeroe Rob, PE1CHL niet stilgezeten. In onze software is een eventstream beschikbaar gemaakt voor de buitenwereld waardoor het mogelijkheid werd om bij PI6TEN, PI3UTR en PI2NOS de activiteiten van de ontvangers te bekijken. Daar doken een aantal zendamateurs bovenop die prachtige applicaties gingen bedenken. Hieruit is uiteindelijk de prachtige webapplicatie van René, PC7X ontsproten waar dagelijks honderden gebruikers veel plezier aan beleven.

In Januari werd ook een start gemaakt met het Nederlandse Hamnet! Vooruitlopend hierop was al een link gebouwd tussen Hilversum en Amsterdam. Na een uitgebreid overleg met Hamnet Duitsland begon het Nederlandse netwerk voorzichtig vorm te krijgen, zie ook onze Hamnet pagina.

Februari
In Februari kwam het slechte nieuws dat in de loop van het jaar de reportagecabine op 220m hoogte in de Gerbrandytoren ontruimd zou moeten gaan worden. Als gevolg van nieuwe veiligheidseisen die zijn overeengekomen met de veiligheidsregio Utrecht zal de buismast worden aangemerkt als een zogenoemde “veilige ruimte” waardoor technische apparatuur niet langer gebruikt kon worden op de plaats waar al 18 jaar lang de activiteiten plaatsvonden. Overigens was op dat moment nog sprake van twee verschillende clubs, namelijk de zendamateurs PI9NOZ en Hobbyscoop, al was de samenwerking toenemend intensief.

Goed nieuws was er ook in februari: PI2NOS nam een tweede zender in gebruik in Goes! Na de installatie van de ontvanger in Zierikzee was deze wens al snel ontstaan. De zender blijkt zó goed te werken dat deze tot diep in België te horen is. Dit bracht natuurlijk een nieuw probleem met zich mee, namelijk een onbedoelde storing in het gebied van de Kortrijkse repeater ON0KTK. Een lange periode van gesprekken begon…

Maart
Op 15 maart werd Hobbyscoop opgeschrikt door het bericht van het plotselinge overlijden van Rob, PA3CNT. Rob had weliswaar geen directe binding met Hobbyscoop, maar hij was een fervent gebruiker van PI2NOS en wist altijd zeer interessante QSO’s te houden…

De bovenregionale repeater s hebben af en toe te maken met personen die proberen om leuke initiatieven onderuit te halen, rotte appels heb je helaas altijd. Met het Agentschap Telecom wordt overleg gevoerd omtrent de aanpak en al snel heeft zich een team gevormd van belanghebbenden met peilervaring die de PI3UTR en PI2NOS “intruderwatch” vormen. Een eerste succes wordt in deze zelfde maand reeds behaald.

In maart werd tijdens de radiobeurs in Rosmalen een live setup van PI2NOS gedemonstreerd wat erg veel belangstelling wekte…

Maart was ook de maand waarin Nederland haar eigen AMPR.ORG gateway in gebruik nam die een belangrijke schakel is in het faciliteren van verschillende Hamnet, AMPR en repeaterkoppelingen. Internetprovider XS4ALL was bereid om rackspace, bandbreedte en de announce te sponsorren (dankjewel Remco – PA4TW!).

April
De bovenregionale repeaters PI3UTR en PI2NOS krijgen nieuwe courtesy tones. Door het toenemend aantal ontvangers wordt het middels een morsetoontje gemakkelijker om te bepalen over welke ontvanger als laatste gewerkt wordt. Tevens wordt in de Gerbrandytoren aangevangen met SDR experimenten op 70cm. Eerst worden verschillende ontvangers aan de repeaters toegevoegd en nadien is een heuse Web-SDR geactiveerd die tot op de dag van vandaag een hit is.

April was ook de maand van zeer slecht nieuws. Eén van de drijvende krachten achter alle systemen, Paul – PE1RJV wordt gediagnostiseerd met Hodgkin. Dit betekende voor Paul dat zijn leven plotseling op z’n kop stond en een zwaar behandelingsproces aanstaande was. Ook voor alle hobby activiteit betekende dit een pas op de plaats. Heel veel plannen zijn toen op een laag pitje gezet in afwachting van wat komen ging. Gelukkig kunnen we anno 2016 melden dat de behandeling zwaar maar effectief is gebleken. Het herstelproces is in een zéér ver gevorderd stadium en zoals velen inmiddels hebben ervaren is de motivatie bij Paul weer als nooit tevoren, een grote opluchting voor iedereen!

Mei
Ook aan PI6TEN wordt lekker geknutseld. In mei is de 10 meter repeater voorzien van een nieuwe antenne in Hilversum die een beduidend betere performance geeft. Ook is een horizontale antenne geïnstalleerd in IJsselstein om het ontvangstgebied te vergroten.

Mei is ook de maand van de Radiokampweek op de Jutberg. Voor de gelegenheid is een portable setup gebouwd die gedurende de radiokampweek dienst heeft gedaan voor de zendamateurs aldaar…

Juni
was een héle drukke maand. Niet alleen werden PI3UTR en PI2NOS uitgebreid met een ontvanger in Scharwoude, maar ook werd hard gewerkt aan de ontsluiting van PI3UTR in zuidwest Nederland.

Hiertoe werd eerder al samengewerkt met Peter (ON7PDW) en Dirk (ON7DS). Er bestond al een langer bestaande interferentie tussen de Belgische digitale repeater ON0DP en PI3UTR. Om dit op te lossen is door het Hobbyscoop team samengewerkt met de mannen van PI3VLI die bereid waren QSY te gaan waardoor ON0DP voorts de ‘oude’ PI3VLI frequentie kon gaan gebruiken. In Juni is het Hobbyscoop team voorts naar het Belgische Boom gereisd om te helpen met de ombouw van ON0DP naar haar nieuwe frequentie.

Het resultaat? Om te beginnen een geweldig leuke samenwerking met Peter en Dirk, een als nooit tevoren werkende ON0DP repeater én de ontsluiting van PI3UTR vanuit Goes! Hiertoe werd nog een slimme RF power combiner bedacht waardoor de bekende repeater PI3GOE en PI3UTR samen op dezelfde antenne kunnen uitzenden zonder allerlei ongewenste bijkomende (intermodulatie) effecten.

In Juni was ook het intruder team weer succesvol bij het opsporen van een ongenodigde gast die dacht zich te kunnen verschuilen achter zijn portofoon. Ook zonder buitenantenne of als mobiel station blijkt het niet erg gecompliceerd te zijn om ongewenst gedrag te bestrijden…

Juli
De maand juli stond in het teken van de Vierdaagse van Nijmegen. Op initiatief van François – PA1JFR is PI2NOS met een ontvanger geactiveerd op het bekende Erasmus

gebouw van de universiteit van Nijmegen. Hierdoor is een warme samenwerking ontstaan met de stichting De 4Daagse.

 

Voor de vierdaagse werd ook een tijdelijke zender ingeschakeld. Tot op de dag van vandaag bestaat het plan om in Nijmegen een meer definitieve setup te activeren waartoe de nodige stappen inmiddels gezet zijn. Het is de verwachting dat in het voorjaar van 2016 een definitieve antenne opstelling kan worden gebouwd.

Met de aansluiting van Nijmegen beschikt PI2NOS inmiddels over acht ontvangst locaties: Hilversum, IJsselstein, Amsterdam, Zierikzee, Apeldoorn, Goes, Noord-Scharwoude en Nijmegen.

Augustus
De mannen van ON0DP waren bereid om ook voor PI2NOS een ontvanger te faciliteren. Dit bleek een zeer welkomen aanvulling te zijn doordat veel Belgische zendamateurs belangstelling hadden voor de bovenregionale experimenten. Bij ingebruikname bleken er nog wel een paar probleempjes: Het Agentschap Telecom volgde de ontwikkelingen nauwgezet en hadden hun vraagtekens bij de uitrol van een opstelpunt buiten de Nederlandse grenzen.

Ook sleepte de interferentie met ON0KTK voort. Er was weliswaar goed contact tussen beide repeater teams maar een oplossing moest nog gaan komen. Gelukkig heeft Hobbyscoop een goede relatie met de vergunningen coördinator van de Belgische vereniging voor radiozendamateurs, de UBA. ON0KTK heeft op eigen initiatief gekozen voor de frequentie 430.325MHz en de coördinator bleek zeer behulpzaam te zijn en heeft aangegeven géén bezwaar te zien tegen de ontvanger in het Belgische Boom.

In augustus wordt ook een nieuw experiment gestart: de System Fusion repeater PI1NOS. Lang mocht het feestje niet duren want we werden door het Agentschap Telecom teruggefloten: Fusion repeaters passen niet in het huidige beleid en PI1NOS werd daarom als niet legaal bestempeld, een vergunning zou niet worden afgegeven. PI1NOS moest daarom per onmiddellijk weer uitgeschakeld worden. Wij wachten nu op nieuwe mogelijkheden om de repeater opnieuw te kunnen inschakelen…

Zeekoeeeee…. Zeekoeeeee… Wie herinnert zich niet de soms koddige intruder op PI2NOS. In Augustus werd succesvol actie ondernomen tegen deze ook wel weer erg vervelende persoon die na het nodige traceerwerk actief bleek met een portofoon vanuit huis vlakbij de Veluwsekant in Almere.

September
In september maakten de bovenregionale repeaters een stormachtige ontwikkeling door. Natuurlijk was er de Ballonvossenjacht waarbij de repeaters een significante rol speelden, maar er gebeurde véél meer:

Eindelijk kon de lang verwachte ontvanger in den Haag worden geactiveerd. Zoals op vele andere plaatsen bestond ook hier een reeks van organisatorische obstakels. Het eerder voorziene opstelpunt op de Haagse toren (het Strijkijzer) bleek veel gecompliceerder te realiseren dan voorzien. Daarnaast was het alternatieve opstelpunt op de Alticom toren vol met obstakels die door de collega’s van de Stichting Repeaters Haaglanden uiteindelijk konden worden opgelost. De ontvanger in den Haag was daarmee eindelijk een feit.

En toen was PI2NOS opééns volop te ontvangen in Noord Nederland! Op de achtergrond was hier weliswaar heel wat planning aan voorafgegaan, maar hierover was nog niets gecommuniceerd. Dat bracht heel wat teweeg! Met de nieuwe zender in Hoogersmilde bleken alle Noordelijke provincies in één klap een uitstekend signaal van de repeater te ontvangen en nam de activiteit sterk toe. Hallo Zeeland, hier Groningen. Het Agentschap Telecom had eerst enige bedenkingen bij dit toch wel zéér bijzondere opstelpunt in de bekende televisiemast van Hoogersmilde op wel 300m hoog, maar stemde uiteindelijk toch in.

Ook werd in Hoogersmilde een ontvanger geactiveerd, echter, met slechts een beperkte hoogte. Daarom werd in dezelfde maand september ook nog een ontvanger in Leeuwarden geactiveerd om het ontstane gat te verkleinen…

Oh ja, we bouwden in september ook nog even een WebSDR met APRS iGate voor de 2-meterband in Hilversum ;-).

Oktober
Snél verder uitrollen in Noord-Nederland. Nu is Kampen weliswaar niet enorm noordelijk, maar in die omgeving bestond wel behoefte om gemakkelijker op te kunnen stappen. Daartoe bestond het aanbod van Herman – PD0HF om een ontvanger te activeren vanuit de Bovenkerk te Kampen waar ook PI2KMP en PI2NON gevestigd zijn. Een uiterst leuke opstelplaats met een prima performance! Leuk detail is dat het opstelpunt in Kampen het enige punt in Nederland is waar alle drie bovenregionale repeaters in Nederland tegelijk actief zijn!

Opnieuw problemen, dit keer in Noord-Nederland. PI2NOS blijkt haar ingangsfrequentie te delen met het Duitse DB0ET in Emden. Met het activeren van Hoogersmilde nam ook het onbedoeld gebruik van DB0ET significant toe. Dit leidde in eerste instantie tot ontstemde Duitse zendamateurs en een moeizaam overleg.

Coördinatie, Agentschap Telecom, DARC V-UHF Referrat, BundesnetzAgentur, overleg… Afijn, het hele proces werd doorlopen om tot een oplossing te komen, het zou echter nog even duren voordat alle gezichten dezelfde kant op stonden. Om de overlast te beperken is besloten om de Noordelijke PI2NOS ontvangers van CTCSS te voorzien.

Ook werd in oktober besloten om voorlopig een zender in IJsselstein te activeren op een hoogte van maar liefst 350 meter. Deze zender vervangt voorlopig de zender in Hilversum en is nodig om het “gat” in het zuiden van Nederland te verkleinen. Of de zender in IJsselstein blijft is nog niet zeker want de grote overlap met andere zenders heeft ook nadelige gevolgen voor de co-channel oplossingen…

November
Het laatste stuk van 2015 staat in het teken van de op handen zijnde verhuizing in de Gerbrandytoren. De maanden ervoor heeft erg veel overleg plaatsgevonden met toreneigenaar Alticom en, alhoewel men ons erg ter wille blijkt, zijn er nog erg veel obstakels te overwinnen. Verschillende plannen zijn ingediend, torenschouw heeft meerdere keren plaatsgevonden en goed overleg leidde ertoe dat steeds meer puzzelstukjes op hun plaats begonnen te vallen. Duidelijk werd dat alle apparatuur in de cabine van de Gerbrandytoren (PI1UTR, D-star, DMR, PI2NOS, PI3UTR, PI6TEN, PI6ATV, Web-SDR, PI6ATV en Hamnet) op uiterlijk 15 december uitgeschakeld moest worden…

In november werd een eerste aanzet gegeven tot de nieuwbouw. Vier nieuwe 19 Inch racks vonden hun onderkomen op de 20e verdieping van de Gerbrandytoren, maar dit was pas het begin…

November was ook de maand van goed nieuws omtrent DB0ET. Na uitvoerig overleg is een alternatieve frequentie gevonden voor de Emdense repeater. De beheerder heeft aangekondigd een drie maanden durende test te gaan doen op 438.925MHz. Bij positieve afloop zal deze frequentie definitief worden.

Dit was voor het team van Hobbyscoop reden om een nieuwe ontvanger te activeren in stad Groningen! Deze ontvanger was extra welkom omdat we kort ervoor genoodzaakt waren om de ontvangstantenne in Hoogersmilde te herplaatsen, binnen achter een raam. Hiermee ging ook het grootste deel van de performance verloren en was de RX in Groningen hard nodig. Het inschakelen duurde overigens nog eventjes, want de frequentiewijziging van DB0ET duurde om organisatorische redenen net even iets langer dan voorzien.

December
Drukte op de repeaters, het is bijna niet meer stil op PI3UTR en PI2NOS! Ook een enkele intruder laat zich horen, maar niet voor lang gelukkig. In december onderneemt het intruderteam opnieuw actie waarna het Agentschap Telecom ingrijpt, dit keer tegen een ronduit kwaadwillend persoon uit Bilthoven. Een welgemeend dankjewel gaat uit naar de inmiddels 19 (!) mannen die op een pro-actieve wijze het reilen en zeilen van de repeaters in beeld houden!

De laatste maand van 2015 gaat in als het moment van afscheid van de cabine op 220m in IJsselstein. Gedurende de hele maand is door een omvangrijk team vrijwilligers keihard gewerkt om een geheel nieuwe infrastructuur aan te leggen die ervoor moet zorgen dat uiteindelijk verschillende functies weer kunnen worden geactiveerd. De racks werden geplaatst, vereffening (aarding) werd aangelegd, een energievoorziening gebouwd, netwerkaansluitingen gerealiseerd, rackmounts voorbereid, heel veel afmontage werd uitgevoerd en ieder rack werd voorzien van de nodige netaansluitingen. Een compleet nieuwe basis werd gelegd voor de systemen die allemaal vanuit de cabine opnieuw gehuisvest moeten gaan worden…

En toen werd het opeens stil vanuit het IJsselsteinse; Op zondagavond 13 december werden door Paul – PE1RJV, Edwin – PD2EBH, Randy – PH4X en Mischa – PA1OKZ alle systemen buiten bedrijf gesteld. Tijdens een uur durende live rondleiding via PI6ATV en PI3UTR kregen zendamateurs in het land de gelegenheid om een kijkje in de keuken te nemen om zich zo een beeld te vormen van de omvangrijke installatie die zich in de cabine bevind.

Opeens was het een stuk minder leuk in midden Nederland, want met het uitschakelen van de cabine vielen ook enorm veel functies weg. De Stichting Scoop Hobbyfonds kreeg in de periode erna een grote positieve impuls dankzij een bovengemiddeld aantal donaties in middelen en in financiële steun. De steun is hard nodig om de toekomst en de nieuwbouw te kunnen waarborgen.

In de verdere maand december is kéihard gewerkt om te voldoen aan onze belofte naar Alticom. In de laatste week van het jaar is daarom alle apparatuur uit de cabine verwijderd en voorlopig in de nieuwe 19 Inch cabinets op de 20e verdieping geplaatst. Ook de oude 19 Inch racks zijn verwijderd zodat we de cabine netjes kunnen opleveren.

Ook zijn in december de eerste functies alweer geactiveerd zoals de centrale server van PI3UTR, wat een zeer motiverend moment was, maar ook de IJsselsteinse ontvanger van PI2NOS, die erg gemist werd, is alweer functioneel evenals de 70cm WebSDR. De komende maanden zal hard verder gewerkt worden om alles in goede banen te leiden…

Oh ja, bijna vergeten: December is ook de maand waarin we Eindhoven mochten verwelkomen, daar is voor UTR en NOS een nieuwe ontvanger geactiveerd – nummer 16…

Wat er verder nog gebeurde in 2015
Bij het teruglezen van dit artikel is het best indrukwekkend wat zoal allemaal gebeurde. Achter de schermen was er natuurlijk nog véél meer gaande. Door Rob – PE1CHL is bijvoorbeeld erg hard gewerkt aan het verder uitbouwen van de achterliggende IT structuur inclusief uitgebreide monitoring door middel van Nagios IT monitoring. Ook bleek dat onze IT structuur in de loop van 2015 behoorlijk uit zijn jasje gegroeid was. Behalve faciliteiten voor de PIxUTR , PIxNOS en PI6ATV systemen begon ook Hamnet een steeds grotere rol te spelen. Daarnaast huisvest het netwerk inmiddels véél meer systemen die een rol spelen voor de radio-amateurdienst. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan PI3GOE, PI1RTD, PI1AMS, PI1RYS, PI1APD,PI6ANH, een aanzienlijk deel van de Nederlandse DMR- en D-star repeaters en ga zo nog maar even door.

Om deze reden zijn door Rob en door Paul in oktober en november ingrijpende architectuurveranderingen doorgevoerd in het algehele netwerk. In Utrecht-west is een nieuwe core-switch in gebruik genomen. In Amsterdam zijn verder voorbereidingen getroffen voor de plaatsing van een nieuwe DMR master-server die zorg gaat dragen voor het Brandmeister netwerk. Als alles volgens plan verloopt wordt deze server zeer binnenkort geactiveerd.

Een verdere belangrijke verandering ligt meer op organisatorisch vlak: Alhoewel de samenwerking tussen de verschillende teams eerder al heel intensief was, is er in december om verschillende redenen voor gekozen om de grote hoeveelheid activiteiten in de Gerbrandytoren deel te laten gaan uitmaken van de Stichting Scoop Hobbyfonds. Door deze activiteiten onder één dak samen te brengen wordt het een stuk eenvoudiger om alle administratieve en praktische zaken te beheersen.

Deze veranderingen hebben een grote implicatie op de stichting. De primaire zorg is het zekerstellen van de financiële zekerheid voor al onze systemen. Als stichting heeft Hobbyscoop geen vaste inkomstenbron en zijn wij afhankelijk van sponsorring, donaties en werving van fondsen die het educatieve doel van de stichting ondersteunen. Dit zal een belangrijk speerpunt zijn voor 2016! We hopen daarom ook komend jaar weer op uw steun te mogen rekenen…

Tenslotte wil ik namens de stichting Scoop Hobbyfonds hierbij graag alle medewerkers, het bestuur en vooral u, de hele grote groep sympathisanten, donateurs en sponsoren héél hartelijk danken voor uw steun in het succesvolle 2015! Wat ons betreft doen we dit in 2016 nog even dunnetjes over!

Rest mij nog om u een gezond, gelukkig en vooral radio-rijk 2016 toe te wensen.

73,
Mischa van Santen, PA1OKZ
Voorzitter Stichting Scoop Hobbyfonds