UTR en NOS – de stand van zaken
Zo af en toe sijpelt er wat informatie vanuit Hobbyscoop naar buiten via onze facebook pagina, maar we zijn in de afgelopen periode vooral druk geweest met het verder ontwikkelen van de nieuwe techniek. Inmiddels zijn we een héél stuk verder met de nieuwe ontvangers, die nu toch echt een definitieve vorm beginnen te krijgen. Tijd voor een update!
In eerdere berichten (hier en hier)hebben we de grote veranderingen aangekondigd die ophanden zijn bij PI3UTR en PI2NOS; Digitalisering van de ingangen is noodzakelijk om ongewenste gedragingen structureel te kunnen onderdrukken. Als eerste merkbare stappen hebben we recent CTCSS ingeschakeld op PI2NOS. Bij PI3UTR was dit al het geval zodat beide repeaters nu uitsluitend bruikbaar zijn met gebruik van het toonslot van 77Hz. Dit was nodig om in de overgangsfase van analoog naar digitaal een onderscheid te kunnen maken tussen FM en C4FM.
Software
De samenwerking tussen David (PA7LIM) en Wim (PA0WJF) is een gebleken succesformule. In het vroege stadium heeft met name David een P.O.C. (proof of concept) ontwikkeld waarmee we de principes van onze ideeen hebben kunnen aantonen. Vanuit GNU Radio is een basis ontworpen en van daaruit is een geheel nieuwe software ontstaan die nadien door Wim is opgepakt en verder ontwikkeld tot een complete oplossing. Voor het maken van zo’n complete oplossing moesten diverse hindernissen worden genomen. We willen graag dat deze oplossing volledig integreert in SVXlink, de primaire repeater controller software waarop onze repeaters gebaseerd zijn (met heel veel aanpassingen). Wim heeft als het ware een “schil” om deze bestaande software heen gebouwd in de remote ontvangers die ervoor zorgt dat de kern van de repeaters behouden blijft. Voor gebruikers zal er op termijn dus niet zoveel merkbaar veranderen, UTR en NOS blijven klinken zoals ze zijn, met uitzondering van Digital Voice audio dan.
Een andere hindernis die is opgelost is Diversity ontvangst (doorgifte van “de beste ontvangst”) in een Digitaal communicatie systeem. Normaal gesproken is de BER (Bit Error Rate) van het ontvangen signaal de maatstaaf voor de ontvangstkwaliteit. We zijn er alleen achter gekomen dat de BER zich maar slecht laat gebruiken om op een goede manier diversity over ca. 25 ontvangers te doen; zodra de signaalsterkte nog minimaal is maar het gedecodeerde audio goed verstaanbaar over komt is de BER al zo goed als 0, ofwel “nul verkeerde bitjes ontvangen”. Dit is goed genoeg voor stationaire ontvangst, maar bij een sterk dynamisch signaal (zoals bij een voertuig) en vele verschillende ontvangers waar de repeater uit moet ‘kiezen’ is dit ontbruikbaar. We hebben hier een technische oplossing gevonden door, parallel met de digitale spraak, ook de signaalkwaliteit in S/N te meten. Feitelijk is dit identiek aan de manier waarop de repeaters nu ook werken, alleen zijn het spraak audio en de S/N meting in gescheiden processen actief.
Inmiddels is de software ontwikkeling in een volwassen stadium en heeft Hobbyscoop een testontvanger geactiveerd in IJsselstein: Gebruikers die C4FM willen testen kunnen dit nu dus doen door in DN mode te zenden en in FM te ontvangen. De repeatershift blijft ongewijzigd en schakelen tussen zenden in DN mode en ontvangen in FM kan door de AMS mode (Automatic Mode Select) in te schakelen voor ontvangst.
De ontvangers
Ondertussen heeft Hobbyscoop het merendeel van de materialen aangeschaft om de ontvangers te kunnen vervaardigen. Het is de bedoeling dat we omstreeks 25 nieuwe ontvangers bouwen die technisch identiek zijn zodat we op een gemakkelijke manier het geheel kunnen onderhouden. Inmiddels staan er in de Hobbyscoop knutselhoek dozen vol met materiaal die we grotendeels hebben kunnen inkopen dankzij de subsidie die ontvangen is van de ARDC. Dat alles snel duurder wordt hebben we inmiddels ervaren, de begroting die we meer dan een jaar geleden hebben opgesteld is inmiddels achterhaald; het belang van donaties blijft voor de stichting dus van het grootste belang!
Ontvanger met 3 inputs
De ontvanger in zijn nieuwste vorm zijn geconcipeerd rondom standaard verkrijgbare materialen. We hebben in de nieuwe opzet gekozen voor de zeer gangbare Raspberry Pi 5 met 4Gb werkgeheugen een een NVMe opslagmedium voor betrouwbare opslag. Voor de ontvangers is gekozen voor de welbekende RTL-SDR dongle (V4) die prima voldoet voor het nieuwe systeem. SDR dongles blinken weliswaar niet uit in RF performance, maar dankzij een geschikte low-noise voorversterker en een (extern) high-performance (cavity) bandpass filter komen we tot de performance die een uitstekende kwaliteit garandeert. Om digitaal audio te kunnen decoderen maken we gebruik van een AMBE3003 decoder van DVSI zodat we voldoen aan alle licentierechten, een kostbare maar noodzakelijke investering.
Ontvanger met doorkoppeling
Het geheel wordt samengebouwd in een 1HE 19 Inch behuizing waarin maximaal 3 stuks SDR ontvangers gecombineerd kunnen worden. Er bestaan wat varianten omdat we in de meeste gevallen voldoende hebben aan twee SDR’s maar soms ook 23cm willen kunnen koppelen (voor PI1NOS). In andere gevallen worden ontvangers opgesteld op plaatsen waar al regionale repeaters actief zijn, zoals bijvoorbeeld in Eindhoven, Kampen en Leeuwarden. Voor deze variant is voorzien in een voorversterker met power divider zodat de ontvangen signalen weer kunnen worden verdeeld over meerdere ontvangers zonder gevoeligheid te verliezen. Een derde variant zal worden gebouwd voor plaatsen waar de ontvangers in een buitenbehuizing wordt geintegreerd, zoals nu bijvoorbeeld in Noord-Scharwoude het geval is, zo zijn nog wel enkele varianten denkbaar.
Afgelopen week is begonnen met het voorbereiden van de serie bouw van de ontvangers; op de radioclub ’t Gooi (PI4RCG) hebben een aantal behulpzame zendamateurs de handen ineen geslagen en zijn 25 19 Inch behuizingen onder handen genomen om deze voor te bereiden op de inbouw van de nieuwe ontvangers. Dat was nog een flinke klus maar dit is inmiddels afgerond. De volgende stappen bestaan uit het stapsgewijs klaar maken voor de nieuwe hardware. Dat betekent heel veel gaatjes boren en het nodige voormonteren zodat de nieuwe techniek er netjes in past.
Planning
We ontvangen regelmatig de vraag wanneer de boel wordt omgeschakeld naar C4FM. Hobbyscoop geeft geen planning af voor de omschakeling omdat deze stapsgewijs zal plaatsvinden. Alhoewel we de nieuwe ontvangers in serie zullen bouwen is het afwerken, configureren, testen en een inbrandtest uitvoeren iets wat we per ontvangerplek zullen uitvoeren. Dit betekent dus dat de repeaters stapje voor stapje worden vernieuwd. Het voornemen bestaat op dit moment om eerst de ontvanger voor Almere te gaan plaatsen om voorts meer ervaring op te doen met de Diversity performance. Het kan echter zijn dat voortschrijdend inzicht bepaalt dat we een andere plek zullen uitvoeren.
De vernieuwing betekent ook dat enkele ontvangers die op dit moment niet (meer) funktioneel zijn opnieuw worden geactiveerd. We laten op dit moment de boel zoals hij is voor wat betreft de analoge ontvangertechniek, op termijn wordt dit dus alleen maar beter.
Hoe lang het allemaal duurt? Dat is nog een open einde. Wij verwachten aan al het werk nog zeker een half jaar werk te hebben. Soms gaat e.e.a. in een stroomversnelling, maar het kan ook zijn dat zaken langer duren, tegenslag is immers niet te voorzien.
Van tijd tot tijd zullen we een update plaatsen met de nieuwe informatie
Tenslotte
Met de geleidelijke ingebruikname van C4FM hanteert Hobbyscoop een meer strikt beleid omtrent het gebruik van haar repeaters. Misbruik of ongewenst gedrag zal leiden tot uitsluiting van de repeaters PI3UTR en PI2NOS.
Het beleid wordt hier uitgebreid beschreven.
25 thoughts on “UTR en NOS – de stand van zaken”
Geef een reactie
Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.
Mijn inbreng, meer investeren in PI1NOS 23cm FM, landelijk dekkend.
Dat kunnen we never betalen…
@PA5E, leuk maar dan sluit je 90% van de amateurs uit. Veel Novice amateurs actief, en de Full kan je op twee handen tellen.
reply @Hobbyscoop en PD7,
‘Mijn inbreng, meer investeren in PI1NOS 23cm FM, landelijk dekkend.’
Dit was iid iets kort door de bocht.
Anders geformuleerd, misschien nog een extra PI1NOS ontvanger omgeving Amsterdam, zodat ik er ook gebruik van kan maken ivm met beperkte antenne mogelijkheden. Nooit geschoten is altijd mis 🙂
Inloggen via IJsselstein, Hilversum lukt helaas niet ivm de afstand.
Misschien is er een Veron /VRZA clubhuis /F(ull) amateur ergens in Amsterdam, die een antenne /ontvanger kan /wil plaatsen in overleg Hobbyscoop?. Evt. kosten, stroomverbruik ..daar wil ik best wel een bijdrage aan leveren.
tot zover,
Peter, binnenkort activeren we de nieuwe ontvanger in Almere, die voorziet ook in PI1NOS ontvangst op 23cm en beslaat Amsterdam met gemak.
Hoe zit het dan met echolink, is er dan nog wel overheen te werken als jullie het project klaar hebben?
Of komt die helemaal te vervangen echolink over PI3UTR PI2NOS?
gr,
Ronald
PD3UTR
Daar verandert niets aan, behalve dat we eventueel misbruik via Echolink ook zullen blokkeren.
hallo,
Gweldig mooie vooruitgang op welke freq kun je nu dan al testen met c4fm en fm uit ?
MVGR
De repeatershift blijft ongewijzigd. Je hoort PI2NOS dus op 430.125 en kan terugpraten op 431.725 – net als voorheen, maar dan nu in C4FM DN (rondom IJsselstein).
Beste mede amateurs,
Heb reeds C4FM tx en FM rx operationeel op PI2NOS en PI3UTR!
Werkt volgens mij goed!
M.vr.gr Henk PD0OTH
Valt het jullie ook op? Sinds het steeds meer bekend word dat C4FM toch wel een fijt word, word het ook weer wat drukker op PI2NOS. Met de gedachte dat we dan ook van bepaalde paalklevers, onsympathieke personen uit Den haag, Rotterdam, Leiden hopelijk verlost zijn!
Yep
Wordt Sittard ook weer geactiveerd met C4FM?
peter. Sittard is een lastige situatie, hier zijn we nog druk opzoek naar een internet/hamnet verbinding. mocht je idee hebben, laat het aub weten dit kan je mailen naar de info mailbox.
denk hieraan een opstel punt voor een radiolinkje met zicht op de mast. of sponsor een 4/5G dongle ?
ideetje zijn welkom.
namens het hobbyscoop team Joost-PA5ZL
Ik merk in elk geval dat in de huidige situatie PI3UTR soms minutenlang stilte uitzendt – die hier dan binnenkomt als stilte met ruis en knetter en de scanner blijft er op stilstaan. Ik luister via Hoogersmilde.
Geen idee of de repeater wordt opengestuurd via een draaggolf op de ingang of via Echolink of om een andere reden op zo’n moment. Vaak gaat ‘ie dan pas weer dicht als er een tijdmelding o.i.d. voorbij komt en die afgelopen is.
Is dit iets dat in de nieuwe opstelling ook zal verdwijnen?
Of kan er anders een stiltedetectie komen?
En ook nu (2 februari 9:08) is het weer raak. Zeker 6 minuten non-stop stilte/ruis, die pas wegvalt als het automatische (morse/voice) callsign periodiek wordt uitgezonden.
Eerder deze week gebeurden er ook rare dingen, ik meldde in bij PI3UTR via Echolink en hoorde is actief via Echolink. En ik dacht ‘hee, nog iemand via Echolink’. Maar de callsign die geroepen werd was niet de mijne. Maar er was verder niemand. Even later weer een ‘ is actief via Echolink’ via FM te horen. En op dat moment was er inderdaad iemand anders ingelogd via Echolink, maar het callsign dat die via voice riep en wat te zien was in het scherm van Echolink matchte niet met wat de automatische aankondiging riep. Ook bij het offline gaan uit Echolink door mijzelf werd via FM weer een compleet random callsign geroepen.
Ik denk dat de Echolink-software van de wap is en mogelijk ook de stiltes veroorzaakt. Wellicht is er een database corrupt of moet de boel gewoon een schop hebben.
Hoe dan ook, deze situatie is strijdig met regelgeving en daarnaast onprettig. Ik hoop dat dit wordt aangepakt.
Theo,
Ik weet niet waarom je jezelf wijsmaakt dat iets tegen de regelgeving is maar dit is op geen enkele manier het geval, dus alsjeblieft geen onjuistheden verspreiden.
We onderzoeken momenteel wat er gaande is het lijkt zich uitsluitend te beperken tot de zender Hoogersmilde.
Klopt, ik ervaar de problemen op Hoogersmilde.
Het lijkt er op dat er sowieso een verouderde versie van Echolink draait.
Het probleem is nog niet opgelost in elk geval, al doet het zich nu wel minder vaak voor.
Het was vandaag rond het middaguur ook weer flink raak met schelders/sample-afspelers en mensen die daar dan weer op reageren waardoor ze de aandacht krijgen die ze zoeken. En dan zeg ik er wat van en word IK van Echolink gedisconnect..? Nouja, in elk geval wordt het dus kennelijk nu wel actief gemonitord en niet op z’n beloop gelaten. Daar ben ik dan maar blij om.
Theo,
Je kan je van de domme houden, maar jij zond geluiden uit van ‘ome Henk’. Dit ligt ondubbelzinnig vast in onze systeemopslag.
Dit keer ben je slechts gedisconnect. Volgende keer ontvang je een ban.
Een stiekem mannetje dus die Theo. Ja zo zie je maar weer!
Het geklier van anderen werd me even teveel en ik dacht grappig te zijn. Die humor is niet voor iedereen. Had ik ook beter niet kunnen doen, maar ik vertoon ook af en toe menselijke trekjes. Klierende mensen negeren is uiteindelijk een betere aanpak.
Ondertussen erger ik me wel kapot, want het niveau op PI2NOS is en blijft de laatste tijd soms nog lager dan vroeger op de 27 MC. Boeren, schelden, knijpen, iemand die de halve dag alleen maar zit te blazen in de microfoon en dan weer loslaat. Maar dat gaat via de UHF-ingang, dus daar hangt geen callsign of locatie aan en het kan allemaal z’n gang maar gaan, al zal het ook wel gelogd worden.
Maar wat erger is en nog niet opgelost is is dat PI2NOS in elk geval op Hoogersmilde soms minutenlang stiltes uitzendt. De ene dag is het probleem erger dan de andere dag, maar het komt er wel op neer dat er steeds een ontvanger staat te ruisen op mijn QTH (en ongetwijfeld die van vele anderen) en dat de scanner die hier ook meeloopt constant stil blijft staan op niets. Ik kan me niet voorstellen dat ik de enige ben die hier hinder van ondervindt, dus ik ben wel benieuwd naar de stand van zaken voor wat betreft het onderzoek hiernaar. Het is kennelijk geen kleinigheid. Maar goed, ik snap ook dat Hoogersmilde niet voor iedereen naast de deur is en dat het waarschijnlijk allemaal in vrije tijd moet gebeuren. Hopelijk wordt het opgelost.
Theo,
Zodra C4FM uitgerold wordt is het mogelijk om verstoringen uit te sluiten, dit gaat nu slechts beperkt. Het is dus even geduld hebben. Jouw melding over een zender die blijft aan staan is ons inmiddels helder, het is niet nodig hier telkens op terug te komen. Het heeft onze aandacht, maar is feitelijk niet erg. Bovendien spreek je eerder over PI3UTR en nu over PI2NOS. We zijn voldoende geinformeerd.
Maar even gekopieerd dit bericht. *Meneer Rinus heeft jarenlang bewust de Pi2NOS in diskrediet gebracht. Zie audio fragmenten op YouTube er maar op na!* Dat zo’n man überhaupt nog een platform krijgt. In mijn ogen geen zendamateur. Rinus heeft zo`n beetje alle regels overtreden!
Oh dus als je kritiek hebt is dat in diskrediet brengen ?
En dan hoor je ineens weer die Cor( Castricum) op PI2NOS. Blokken die handel straks op C4FM!