Andere historische Hobbyscoop links:

• De history of Basicode
• De Hobbyscoop krant

De historie van Stichting Scoop Hobbyfonds
De Stichting Scoop Hobbyfonds, voortgekomen uit het vroegere NOS radio programma “Hobbyscoop”, onderhoudt in haar oorsprong een verzameling zenders en ontvangers op de Hilversumse toren ten genoegen van haar donateurs en de radiozendamateurs.

Het programma Hobbyscoop was indertijd wekelijks te beluisteren op het toenmalige Hilversum 2 op 747kHz op de middengolf en was razend populair. In 1993 stopte het radioprogramma en werd de “Stichting Scoop Hobbyfonds” opgericht zodat met name de aan zendamateurisme gerelateerde activiteiten en opgebouwde bezittingen konden blijven bestaan. Al vanaf 1974 organiseerde Hobbyscoop al de bekende ballonvossenjachten. Mede dankzij de uitstekende contacten met het Koninklijke Nederlandse Meteorologische Instituur (K.N.M.I) bleef dit prachtige experiment ook na 1993 behouden. Eén van de mannen van het eerste uur is Richard Rothe die tot op de dag van vandaag zijn diensten verleend aan de Ballonvossenjacht vanuit zijn Aerologische expertise. Tot zelfs het midden van de jaren ’90 kon de ballonvossenjacht rekenen op radio ondersteuning door het bekende sportprogramma NOS langs de lijn; Indertijd stuurde de NOS een verslaggever mee met de volg equippes (dat waren er toen twee) die probeerden de sonde te volgen en er als eerste bij te zijn om de vossenjagers op te vangen. Ook werd dankbaar gebruik gemaakt van de diensten van de Koninklijke Luchtmacht. Dankzij hun uitgebreide radar netwerk (Bandbox genaamd) was de sonde uitstekend te volgen door de twee radar reflectoren die onder de ballon waren opgehangen.

Het radioprogramma Hobbyscoop begon in de zomer van 1986 met het exploiteren van een spraak-amateurrelaisstation in de 70 cm band. Dit relaisstation kreeg de logische callsign PI2NOS en werkte toen al op de frequentie 430.125 MHz. In de beginperiode was de repeater gehuisvest op het toenmalige B-complex van het NOB, het Nederlands Omroep Bedrijf (technische dienst van de NOS) gelegen aan de Oude Amersfoortseweg te Hilversum. De callsign PI2NOS alsmede de frequentie zijn tot op de dag van vandaag nog steeds in gebruik…

De repeater op het NOB gebouw was uitgerust met 2 antennes, één voor zenden en één voor ontvangen. Beide antennes waren opgesteld op ±40 meter hoogte. en werkten tot tevredenheid van de zendamateurs in het Gooi en omstreken. Tot het moment dat zich de gelegenheid voordeed om een plaats te krijgen op de ruim 150 meter hoge -toen nog- “PTT Telecom” toren aan de Witte Kruislaan te Hilversum, de locatie vanwaar het relais vandaag de dag nog steeds actief is. Lees de historische wervingsbrief die door het toenmalige “REPEATERFONDS HOBBYSCOOP” werd verspreid onder de zendamateurs uit de regio.

 

 

Nieuwe repeaters

Medio 1990 echter werd door Nozema een 20 meter hoge mast in het midden boven op de toren geplaatst voor de regionale omroep, Radio Noord-holland. De vierkante mast van 1,7 meter in het vierkant zorgde helaas voor een forse deuk in het stralings diagram van het relais. Dankzij de medewerking van Nozema werden toen 2 stuks Kathrein 70cm antennes in de grote 20 meter mast geplaatst en motiveerden de Hobbysccoop medewerkers om het zenderpark te gaan moderniseren en uitbreiden.

Niet lang daarna kreeg Hobbyscoop een AEG 70cm zend-ontvanger en een ICOM 23cm repeater tot haar beschikking. Deze apparatuur werd onder leiding van Redert Steens, PA0NEK en Jan van der Meij, PA0JMY ingrijpend omgebouwd om hiermee tal van interessante functies beschikbaar te maken voor de amateurdienst. Hiertoe werd het relais van een controller voorzien die de volledige besturing voor zijn rekening nam.

Ook Rob Jansen, PE1CHL raakte betrokken bij de activiteiten van Hobbyscoop. Door hem werd vrijwel tegelijk met de nieuwe voice-repeaters een packetradio systeem gerealiseerd op basis van een Atari computer. In maart 1991 werd de nieuwe apparatuur in bedrijf gesteld en de “Paal in Hilversum” schreef geschiedenis door haar, voor die tijd, ongeëvenaarde performance en mogelijkheden. Het was een drukte van jewelste…

In de navolgende jaren zorgden de opkomst van mobiele telefonie, een tweede semafoon operator en nóg meer FM omroepzenders ervoor dat het steeds drukker werd in de 20 meter hoge topmast op de toren. Hiervan ondervond met name de 70cm voice repeater nogal wat hinder. In het repeater systeem moesten verschillende voorzieningen aangebracht worden (circulators en extra filters) om intermodulatie te voorkomen en ongewenste signalen van andere gebruikers te onderdrukken. Zelfs aan de zenderzijde van een semafoon operator moesten twee cavity filters geplaatst worden om de breedband-ruis van de semafoonzenders te onderdrukken. Deze veroorzaakte namelijk een aanzienlijke toename in het ruis-niveau op de RX frequentie van het 70cm relais.

Uiteindelijk was in 1996 de mast zó vol dat de 70cm antennes in het gedrang kwamen. Gelukkig werd in toenemende mate gebruik gemaakt van straalverbindingen voor ontvangst van CATV signalen en kwam ruimte vrij in de top van één van de vier hoekmasten. De twee 70cm Kathrein antennes werden uit de hoofdmast verwijderd en één daarvan werd geplaatst op de Zuidoost mast van de toren. De 70cm voicerepeater werkte via deze antenne op de Zuidoost mast, terwijl de 23cm voice repeater en het LAP voor packetradio via de Noordoost mast bleven functioneren.

Dat de radio amateurdienst voor commercie moet wijken is niets nieuws. Door de komst van een commerciële FM omroepzender in 1998 verloor Stichting Scoop Hobbyfonds alwéér haar goede antennepositie in de Noordoost mast en werd de antenne aan de zijkant van deze mast gemonteerd. Voor het 70cm LAP was dit nog wel acceptabel, maar voor het 23cm spraakrelais had dit behoorlijk nadelige gevolgen. Naar aanleiding hiervan is de antenne in de Zuidoost mast vervangen door een Diamond dualband antenne en is hier ook de 23cm voice repeater op aangesloten. Voorlopig was weer een goede werking van de Hobbyscoop systemen gewaarborgd, tenminste, dat dacht men…

Technische ontwikkelingen stonden echter niet stil en met name op packet radio gebied werd de roep om snellere verbindingen steeds sterker. Ook kampten de voice repeaters na jarenlange trouwe dienst toenemend met uitval en waren er zo af en toe kleine storingen in het audio te horen. Deze factoren waren reden voor Stichting Scoop Hobbyfonds om eens goed na te denken over de toekomst van het zenderpark en het maken van plannen. Deze plannen kwamen in een stroomversnelling terecht toen begin 2000 het bericht Scoop bereikte dat alle antennes op termijn verwijderd moesten worden van de toren wegens omvangrijke verbouwingswerkzaamheden.

Total shutdown
De verbouwingswerkzaamheden waren noodzakelijk geworden door de komst van digitale televisie (DVB-T) en uitbreiding van het aantal FM omroep antennes ten gevolge van het “zero base” plan. Hierdoor voldeed de 20 meter hoge mast op de communicatietoren niet meer; Een nieuwe 43 meter hoge mast zou op de toren worden geplaatst (foto rechts), waarbij de 4 stuks hoekmasten zouden verdwijnen.

Na verschillende vertragingen vanwege juridisch getouwtrek tussen diverse professionele gebruikers van de toren kwam zéér plotseling het bericht dat Stichting Scoop Hobbyfonds zo snél als mogelijk de antennes moest verwijderen. Zoals wel vaker wordt de radio amateurdienst nogal eens vergeten want toen het bericht het bestuur bereikte bleek er nog slechts 48 uur om antennes en zenders in veiligheid te brengen. Ondertussen hadden de antennebouwers al enkele antennes op “professionele” wijze verwijderd maar gelukkig kon het meeste materieel gered worden en werden de zenders uit de 19 inch racks geschroefd. In allerijl werden de 70cm- en 23cm voice repeaters op een andere locatie provisorisch in de lucht gebracht, maar de antennehoogte was dramatisch verminderd wat het bereik alles behalve ten goede kwam. Voor de packet links betekende dit voorlopig het einde. De tijdelijke locatie was te laag om een interlink verbinding op te kunnen zetten naar de verschillende veraf gelegen locaties. Dit betekende voorlopig een belangrijk gat in het Nederlandse packetradio netwerk.

Nadenkend over de gebeurtenissen werd het Stichting Scoop Hobbyfonds duidelijk hoe het met haar status op de KPN toren gesteld was. Het bestuur ontving hiertoe een brief waarin men toegang tot de toren opschortte en meldde dat aan het tijdperk van gebruik van mast en 25e verdieping een einde was gekomen. Stichting Scoop Hobbyfonds was haar gekoesterde plekje kwijt…

Dat de totale nieuwbouw periode niet enkele maanden maar meer dan anderhalf jaar zou gaan duren wegens allerlei juridische problemen tussen verschillende professionele partijen kon het bestuur van de stichting in het begin niet veel interesseren, immers de plannen voor haar apparatuur in de toren leken niet meer uitvoerbaar. In het archief werden toen de originele stukken opgezocht die indertijd lange tijd de basis voor onze opstelpunten vormden. Een briefwisseling met de hoofddirectie van KPN volgde en leidde uiteindelijk tot een uitnodiging om in gesprek te gaan om onze zaak te bepleiten, vandaag de dag een bijna ondenkbare situatie…

Bóven verwachting werd het bestuur korte tijd na het gesprek verrast met een brief waarin kenbaar gemaakt werd dat Stichting Scoop Hobbyfonds opnieuw werd toegelaten tot de toren. Reden hiervoor was de lang bestaande historie van hobbyscoop en het feit dat deze jaren kennelijk in uitstekende samenwerking waren verlopen. Later bleek dat we op exact dezelfde plek onze apparatuur weer mochten opstellen, op de 25e verdieping waarmee we al zo vertrouwd waren. Dat was meer dan men had durven hopen, het was tijd voor een klein feestje!

Toen de zaak met KPN beklonken was had de Nederlandse Omroepzendermaatschappij Nozema flinke vorderingen gemaakt met de plannen voor de nieuwbouw. Op de vooravond van de bouw was een uitstekende relatie ontstaan met de project manager van Nozema die belast was met project. Hij verzekerde ons dat zijn organisatie alle steun zou geven om de toekomst van de stichting te verzekeren. Toezeggingen werden gedaan dat Nozema zou zorgen voor een prima antenne situatie. Het resultaat was dat de Stichting Scoop Hobbyfonds als volwaardige bewoner op de Witte Kruislaan werd toegelaten en in alle hevigheid verder kon, in zeer nauwe en goede samenwerking met KPN en Nozema.

Alle onderhandelingen hadden ruim een jaar in beslag genomen. Stichting Scoop Hobbyfonds had nog enkele maanden om de apparatuur nu ook werkelijk gereed te krijgen voor de hernieuwde dienstverlening. Een actieplan werd gemaakt om ervoor te zorgen dat minstens dezelfde functionaliteit aan de zendamateurs kon worden geboden als anderhalf jaar daarvoor. Het was de bedoeling operationeel te zijn op het moment dat de nieuwe zendmast in gebruik werd genomen.

Verbouwing van de KPN toren
Na de komst van een 180 meter hoge bouwkraan uit Duitsland werd de complete oude mast in stukken verdeeld en verwijderd. De nieuwe mast van zou 43 meter hoog worden en kon vanwege het enorme gewicht niet in één keer op de toren worden getild. In de vele weken die volgden werd langzaam maar zeker een hoogte van 43 meter topmast bereikt. De totale hoogte van de KPN toren bedroeg vanaf dat moment ruim 210 meter.

 

Uiteindelijk werden op 160 meter hoogte de antennes voor de regionale radio omroep geplaatst met daarbij, last but not least, vier stuks tri-band rondstraal antennes van Diamond voor Hobbyscoop. De vier richtantennes voor de diverse packet interlinks zijn ook weer op de torenkrans geplaatst in de galmgaten op 120 meter hoogte. Het plaatsen van de antennes was nog maar het begin; een lange periode van bekabelen volgde; Dankzij Nozema konden acht stuks 7/8 Flexwell feeders voor Hobbyscoop worden aangelegd; vier stuks in de mast en nog eens vier in de galmgaten.

De werkzaamheden op de toren vonden plaats onder het toeziend camera-oog van Thijs Kruijff, PA3BJG (tegenwoordig PA5TYS). Hij had het lumineuze idee om de indrukwekkende werken op video vast te leggen. Dit idee werd door Nozema zó gewaardeerd dat Thijs een flexibele toegang kreeg tot de toren om zijn opnames te maken. De samenwerking met Nozema en de antenneploeg van KPN was niet in de laatste plaats te danken aan de aanwezigheid van Thijs.

Opnieuw QRV
De voice repeaters kregen een uitgebreide onderhoudsbeurt en werden waar nodig aangepast naar de huidige stand van de techniek en ook de packet node werd aangepakt. De Atari bleek de tand des tijds niet te hebben doorstaan en werd een eeuwige rust gegund; Linux deed zijn intrede.

 

 

Het testen van de gehele combinatie nam de nodige weken in beslag. Uiteindelijk werden alle systemen in orde bevonden. Dat alle apparatuur in 19” formaat moest passen in 2 gedoneerde racks van elk 2 meter hoog was een uitgangspunt van het eerste moment. Snelle reparatie en uitwisseling was daardoor mogelijk zijn en het rack van Stichting Scoop Hobbyfonds kreeg hierdoor een prima uitstraling.

Toen uiteindelijk het sein op groen werd gezet bij oplevering van de toren en de bekabeling, was Stichting Scoop Hobbyfonds klaar met de volledig herziene installatie. Het opgebouwde vermogen van de stichting was door de verbouwing weliswaar geheel opgebruikt, maar met de hulp van alle betrokkenen was er een resultaat waar men trots op mocht zijn; De Nederlandse radio amateurdienst had opnieuw verschillende communicatiemiddelen beschibaar om kwaliteitsverbindingen te kunnen maken, thuis, in de auto en achter het beeldscherm.

 De bouw van de nieuwe installatie

 Nieuwbouw voor de Amateurdienst

Serene rust…. of toch niet?
In de periode na de heringebruikname is natuurlijk nog het nodige werk verricht. Puntjes op de i en er werden verschillende experimenten uitgevoerd met de antennes, immers, de riante keuze uit vier rondstralers op de hoeken van de nieuwe mast gaven allerlei mogelijkheden. Bijzonder genoeg werd de beste performance gehaald met de noord-oost / zuid-west combinatie. De tijd leerde dat de antennes weliswaar goed functioneren, maar door de vorm van de mast was het stralingsdiagram helaas grillig van vorm.

Toen de rust terugkeerde heeft het stichtingsbestuur eens goed gekeken naar de financiele status na alle beslommeringen. Gelukkig zijn de werkzaamheden afgesloten boven de nullijn. Er waren wel enkele vaste donateurs en het stichtingsbestuur heeft zelf ook het nodige geinvesteerd, maar een vetpot was het niet. Om de activiteiten meer cachet te geven is besloten om een nieuwe website te lanceren, de bestaande site was nooit veel verder gekomen dan een experimentje van één van de bestuursleden. Het nieuwe hobbyscoop.nl werd in het voorjaar van 2004 in gebruik genomen en stond garant voor heldere communicatie naar de talrijke radiozendamateurs die de Stichting een warm hart toedragen.

Om de financiele situatie te verbeteren én om een interessant verslag te doen van de voorliggende periode is op 12 mei 2002 een zogenoemde NOStalgie dag georganiseerd in Maartensdijk. Met ruim 80 geinteresseerden was de zaal goed gevuld en kon de financiele situatie voor de rest van dat jaar gewaarborgd worden. Wel is besloten om het op dat moment meest kostbare evenement af te stoten, te weten de ballonvossenjacht. Deze beslissing is gevallen op het moment dat een andere partij zich aandiende om dit spraakmakende evenement over te nemen waardoor de garantie bestond dat het niet verloren ging. De Stichting Scoop Hobbyfonds had hierdoor haar handen vrij om een focus te houden op haar kernactiviteit, het beheren van de repeaters. Voor de stichting breekt een relatief rustige tijd aan; alle systemen werken zorgeloos en zijn volop in gebruik en de technische staf heeft er weinig omkijken naar.

We schrijven 2006; De wereld verandert snel en formalisatie is het meest populaire woord van dat jaar. De Koninklijke KPN Nederland doet een bod op Nozema services N.V. om daarmee de grootste aanbieder te worden van digitale televisie. Met de aankoop van Nozema heeft KPN dan 80% van Digitenne in handen. Omdat de positie van KPN in deze markt overheersend zou worden was door de Nederlandse overheid de voorwaarde gesteld dat KPN haar mediatorens zou verkopen aan een onafhankelijke derde partij, en zo geschiedde. In het voorjaar van 2006 verkocht KPN al haar 25 mediatorens aan het Franse TDF waaruit voorts de dochterorganisatie Alticom ontstond. Alle stalen antennemasten bovenop de torens werden voorts beheerd door Novec. Opeens zat de Stichting Scoop Hobbyfonds met een geheel nieuwe complexe combinatie van partijen aan tafel. Gelukkig had het bestuur eerder een goede overeenkomst afgesloten met KPN; dat was als een verzekering voor de toekomst, want voorwaarde bij de overnames was dat alle lopende overeenkomsten werden gehandhaafd.

Langzamerhand begon “het slop” te raken in de packetradio activiteiten. De interesse onder zendamateurs nam zienderogen af en de hoeveelheid verkeer op het LAP en via de interlinks werden duidelijk minder. In het begin van 2004 waren we plotseling de verbinding met PI1WFL kwijt. Maanden later vernamen we dat de collega’s in west Friesland de stekker uit packetradio hadden getrokken. Hetzelfde gebeurde in augustus 2004 met PI1ESA in Noordwijk; zonder enige indicatie werd de link naar het westen de nek omgedraaid. PI1EHV en PI1VRZ bleven keurig hun rondjes draaien en naarmate de tijd vorderde nam het verkeer op het LAP af tot slechts enkele verbindingen per week. Internet had duidelijk het stokje overgenomen en steeds minder mensen kenden interesse in deze (naar verhouding) langzame datamode. PI1VRZ heeft nog dienst gedraaid totdat het gebouw van Centraal Beheer in Apeldoorn verlaten moest worden in 2009. De VRZA verloor hiermee haar prachtige hoge lokatie en Nederland één van de laatste primaire packetradio links. Alleen Eindhoven was nog over…

Binnen het bestuur vonden ook wat veranderingen plaats, zoals te doen gebruikelijk. De voormalig penningmeester hield het na vele jaren voor gezien en kort erna werd deze functie opnieuw ingevuld. En toen was het opeens december 2009; één ‘piepklein’ dingetje was door de bestuurswisseling ‘even’ over het hoofd gezien…

Binnen het stichtingsbestuur waren we op 23 december tot het inzicht gekomen dat alle vergunningen, ATOF’s genaamd, per 31 december 2009 zouden eindigen. “Niets aan de hand” dachten we; “snel de verlenging indienen voor het einde van het jaar, dan komt alles goed”. Zo gezegd zo gedaan; het stichtingsbestuur heeft op die zelfde 23 december alsnog de aanvraag de deur uit gedaan omdat we natuurlijk onze repeaters niet uit wilden schakelen. Om problemen voor te zijn werd contact gezocht met het Agentschap Telecom, maar helaas was daar iedereen ondertussen op vakantie. Op dat moment maakte het stichtingsbestuur zich niet veel zorgen, immers, de aanvraag was tijdig de deur uit.

Het jaar verstreek en op 13 januari 2010 ontving de Stichting Scoop Hobbyfonds eindelijk een antwoord van het Agentschap Telecom. Het standpunt was dat de vergunningen van Hobbyscoop allemaal vervallen zouden zijn. Ons eigen argument dat de aanvragen al op 23 december waren verzonden en ruimschoots voor het nieuwe jaar moesten zijn bezorgd werden niet ontvankelijk verklaard door het Agentschap Telecom, ze waren pas in januari behandeld.

En toen zat Hobbyscoop opeens met een levensgroot probleem…

In de periode erna volgden veel telefoongesprekken, e-mail verkeer en al snel werd duidelijk dat er in Groningen geen ruimte zou bestaan om de vergunningen alsnog verlengd zouden worden. Hiervoor bestonden volgens Agentschap Telecom een reeks van juridische gronden waarbij termen als precedentwerking en gelijkheidsbeginsel veel gebezigde kreten waren. Daarentegen zou het geen probleem zijn om de vergunningen opnieuw aan te vragen. Binnen het stichtingsbestuur is uitgebreid gesproken over deze bizarre situatie; besloten is om nieuwe aanvraagprocedures te starten, immers, de toezegging dat daarmee geen probleem zou zijn hadden we al gekregen. De extra kosten namen we voor lief ten gunste van de amateurdienst. Wél is op dat moment besloten om de packetradio stations PI1NOS en PI8NOS niet opnieuw aan te vragen; de activiteiten waren op packetradio al lange tijd dramatisch laag en wogen niet op tegen de operationele kosten. PI2NOS en PI6NOS bleven over.

Met die gegevens werd de procedure opnieuw gestart. De vergunning voor PI6NOS was snel beklonken, deze viel zes weken later op de deurmat; het is ondertussen maart 2010 geworden. Met PI2NOS verliep het echter geheel anders. Het stichtingsbestuur ontving een brief van het Agentschap Telecom, de tekst luidde als volgt: “Alle nieuwe aanvragen dienen te worden getoetst aan het beleid voor onbemand frequentiegebruik. Voortkomend uit deze toetsing doet zich het probleem voor dat er in uw regio al een vergunning is verleend voor een onbemand frequentiegebruik van een relaisstation werkend in de 70cm band. Het betreft hier het station PI2AMF op een afstand van circa 20 km van de door u opgegeven opstelplaats. Dit is conflicterend met het beleid wat voorschrijft dat er binnen het dekkingsgebied van 50 km slechts 1 regionaal station mag voorkomen. Conform het beleid zal uw aanvraag worden afgewezen. U kan wel een vergunning voor een lokaal relaisstation aanvragen.” Dat bericht sloeg in als een bom.

Een lange periode van onzekerheid brak aan; bezwaarschriften werden ingediend en afgewezen, een hoorzitting werd gehouden maar daar was ook geen ruimte voor de gevraagde redelijkheid. Ook de Veron is benaderd, echter, ondanks de welwillende houding kon ook de landelijke vereniging niets doen. PI2NOS was zonder vergunning en een oplossing was niet binnen handbereik. Het beleid voor onbemand frequentiegebruik bleek niet alleen voor Hobbyscoop een doorn in het oog. Het principe “één relaisstation per dekkingsgebied” bleek op erg veel plaatsen tot problemen te leiden ondanks dat in de meeste gevallen voldoende frequentieruimte beschikbaar was. Voor Hobbyscoop zat er niets anders op dan te wachten tot een andere vergunning zou vervallen, immers, nieuwe aanvragen genieten altijd de voorkeur boven bestaande vergunningen, aldus dit zelfde beleid.

Een turbulente periode brak aan; Na een periode van afwezigheid was PI2NOS in de periode van april tot en met september 2011 als lokaal relaisstation vergund geweest. Vanwege de zeer beperkte mogelijkheden was het relaisstation maar weinig in gebruik. In september moest de repeater opnieuw uit de lucht omdat bleek dat de tijdelijke antenne hoger was opgesteld dan de vergunning toestond, een bescheiden 10 meter. Opnieuw stilte in ’t Gooi. Uiteindelijk kwam er een einde aan alle beslommeringen op 1 januari 2013; door het vervallen van een andere regionale vergunning werd PI2NOS opnieuw regionaal en kon de vertrouwde opstelplaats op de 25e verdieping weer in gebruik genomen worden, na drie jaar afwezigheid…

 

De repeaters in de lift, letterlijk…
Vrijwel tegelijk met de nieuwe vergunning voor PI2NOS ontstond in IJsselstein ook een nieuw initiatief. De zendamateurs van de Utrechtse repeaters zagen kans om een regionale vergunning te bemachtigen voor een nieuwe super repeater, callsign PI3UTR! De frequentie werd 145,625MHz en de hoogte maar liefst 220m boven de grond. Dat sloeg bij veel zendamateurs in als een bom; tot dat moment had vanuit de Gerbrandytoren al een aantal jaren een gelegenheidrepeater dienst gedaan tijdens de, daar is ie weer, landelijke ballonvossenjacht! De performance van de repeater was zó goed dat een permanente repeater hoog op de verlanglijst stond. De contacten tussen Hobbyscoop en de zendamateurs in IJsselstein waren erg goed; het team van Hobbyscoop verzorgde al lange tijd de technische apparatuur voor de jaarlijkse super repeater. Patrick, PE1DNE en Paul, PE1RJV waren telkens verantwoordelijk voor deze repeater en nu mocht ie eindelijk blijven! PI3UTR klonk als een zonnige storm in de twee meter ether. Het relais had een groots bereik en veel radiozendamateurs werden hernieuwd actief dankzij de mooie performance die de grote VHF en UHF repeaters boden. Maar het werd nog véél mooier…

In het Noord-oosten van Nederland waren twee zendamateurs actief met zogenaamde co-channel techniek waarbij meerdere zenders (repeaters) simultaan op dezelfde frequentie werkten om zo het werkgebied te vergroten. Na veel discussie en onderhandeling met het Agentschap Telecom lukte het om hiervoor een bijzondere vergunning te verkrijgen; de bovenregionale repeater! Voor deze speciale toepassing werden door Agentschap Telecom vier frequentieparen gereserveerd; twee op twee en twee op zeventig. Het toeval wil dat één geallocceerd frequentiepaar op de PI2NOS frequenties lag. De contacten met het team in IJsselstein waren ondertussen zo goed dat het idee geopperd werd om meer samen te werken. En zo gebeurde het dat in de laatste dagen van 2013 PI3UTR als eerste haar vergunning ontving voor een bovenregionaal relaisstation in de 2-meter band op 145.575MHz. PI2NOS volgde een maand later, er was opeens héél veel werk aan de winkel!

Het jaar 2014 was een bijzonder jaar vól experimenten; daar draait de hobby immers om. PI3UTR ging uitzenden vanaf 350 meter hoogte in de top van de Gerbrandytoren, de hoogste amateur antenne in Nederland en met een fantastisch bereik! Nieuwe technieken werden onderzocht; Svxlink, GPS, nieuwe repeaters, opstelpunten… Opeens is Rob, PE1CHL weer erg actief en bouwt co-channel software! Uiteindelijk in augustus 2014 werd PI3UTR écht bovenregionaal met de ingebruikname van een tweede zenderlokatie in…. Natuurlijk Hilversum. De technische veranderingen volgden elkaar snel op en de co-channeling werd telkens verbeterd. Ook PI2NOS maakte een stormachtige ontwikkeling door. In augustus 2014 ging na 25 jaar trouwe dienst de AEG repeater met pensioen, deze werd vervangen door een professioneel base-station waaraan de nodige wijzigingen zijn doorgevoerd om ook op 70cm met co-channeling te kunnen experimenteren. Het jaar vlóóg om en beide repeaters gingen zelfs gemeenschappelijk hardware gebruiken voor de nodige efficiency.

De plannen waren helder! We wilden van PI3UTR en PI2NOS repeaters maken die een nagenoeg landelijke dekking zouden bieden. We leven immers in een tijd waarin het voor heel veel radiozendamateurs zeer gecompliceerd is geworden om een fatsoenlijke antenne op het dak te plaatsen. Lokale en regionale regelgeving, bestemmingsplannen en buurtcomité’s zijn in deze tijd de nachtmerrie voor veel radiohobbyisten. De repeaters kwamen dus écht op het juiste tijdstip, het animo was groot en het nieuwe fenomeen “herintredende zendamateurs” was geboren dankzij de mooie ontwikkeling.

De trend van 2014 zette zich in 2015 in ras tempo voort. Daar waar de Stichting Scoop Hobbyfonds zich tot kort ervoor volledig had gefocused op haar opstelplaats in Hilversum bestonden er opeens meerdere lokaties! Na IJsselstein en Hilversum volgden er al snel uitbreidingen in Goes en in Hoogersmilde. Ook werden vele opstelpunten gebouwd voor beide repeatersystemen die samen opeens 24 ontvangers telden! Er gebeurde in 2015 nog véél meer; De bovenregionale experimenten kregen dermate veel aandacht dat de repeaters vrijwel de héle dag onafgebroken in gebruik zijn! Enthausiaste zendamateurs haken aan en bouwen mee, er wordt een repeater-app ontwikkeld door PC7X met fenomenale functionaliteit. Ook vangen hoge bomen véél wind en dus worden er wel eens ongewenste personen gehoord. Géén probleem want rondom PI2NOS en PI3UTR heeft zich een heuse “intruderwatch” gevormd die kwaadwillende uitstekend in bedwang weten te houden met doelgerichte peilacties. De grootste verandering van 2015 moest echter nog komen…

Na alle prachtige ontwikkelingen ontving het IJsselstein team in maart 2015 het bericht dat de cabine in de Gebrandytoren op termijn moest worden ontruimd. In de reportagecabine waren, behalve PI3UTR en PI2NOS, maar liefst vier 19 Inch cabinets vol met radiotechniek opgebouwd voor de radio amateurdienst. De cabine moest worden ontruimd vanwege nieuwe veilighedsregels die niet langer toestonden dat in de buismast en cabine nog actieve apparatuur in gebruik zou zijn. Het duurt nog tot 13 december totdat het definitieve doek valt voor de radiozendamateurs in de Gerbrandytoren, maar toen werd het opeens heel stil in groot midden Nederland…

Het gaat verder…
De verhuizing in IJsselstein is momenteel in volle gang. Door de veelheid aan systemen is dit een enorme klus waarbij erg veel techniek opnieuw ontwikkeld moet worden omdat de situatie aanzienlijk gewijzigd is. Het is de bedoeling om de ATV repeater PI6ATV, De DMR en D-star repeater PI1UTR en de ontvanger voor PI6TEN weer zo spoedig mogelijk online te brengen. Deze Hobbyscoop historie houdt dus alles behalve op in de komende tijd. Met het ingaan van het nieuwe jaar 2016 worden de verschillende websites stapsgewijs gemigreerd naar deze nieuwe complete www.hobbyscoop.nl. En dit wordt voor een héél belangrijk deel mogelijk gemaakt door alle vrijwilligers, sponsoren en natuurlijk de vele radiozendamateurs die Hobbyscoop een warm hart toedragen en dit inmiddels hebben geuit in een bijdrage om nu en in de toekomst verder te kunnen.

Wordt vervolgd…

 

 

Auteur: Auke Jan Perton (PE1NWV)
Herzien door: Patrick van der Leelie (PE1DNE) 20-11-2002
Herzien door: Mischa van Santen (PA1OKZ) 9-3-2004
Herzien door: Mischa van Santen (PA1OKZ) 12-1-2016